Almanca Türkçe Sözlük Forum

Sevgili MUSTAFA, arkadaşlar! (yahu yine Mustafa yerine Mehmet yazmışım, özür dilerim valla!)

Bu tartışmadan anlaşılıyor ki, "Nuance" kelimesini Fransızcadan (ve böylece de Almanca'dan) Türkçeye kazandırmış olan kesimler "nüans" kelimesini Almanya'dakinden biraz daha başka bir anlamda algılayarak Türkçeye "fark" şeklinde oturtmuşlar. Size yukarıda anlatmaya çalıştığım gibi "Nuance" kelimesi Almancada sadece ve sadece "Abstufung", "Schattierung" (yani Farbschattierung, bazen de Tonschattierung) gibi anlamlarda kullanılmakta ve Ultima'nın değindiği Almanca sözlüklerinde aksi iddia edilse dahi kesinlikle "Unterschied" anlamını taşımamaktadır. "Nuance" kelimesinin Almancada "fark" anlamını taşımadığını size ispatayabileceğini düşündüğüm, Almanya'da ve Avusturya'da "Nuance" kelimesini içerip en yaygın kullanılan deyim de şudur:

sich (nur) in Nuancen (voneinander) unterscheiden
http://www.google.de/#hl=de&num=50&newwindow=1&q=%22nur+in+Nuancen+unterscheiden%22&meta=&aq=&oq=%22nur+in+Nuancen+unterscheiden%22&fp=58f63fc8fdffec64

Bu deyimdem anlaşıldığı üzere "Nuance" ve "sich unterscheiden" kelimeleri birbirinden farklıdır, aynı şey değildir, yoksa "sich nur in Unterschieden unterscheiden / sich nur in einem Unterschied unterscheiden" olurdu. Görüyorsunuz ki "Nuance" kelimesi gerçekten "Unterschied" anlamında olmamakla birlikte "Abstufung", "Feinabstufung", "Schattierung", "Farbschattierung", "Tönung" gibi anlamlara sahip.

Ayrıca Almanya'da yaşayan herkes ve özellikle reklamcılıkta çalışan kişiler "nuancenreich" kelimesini de çok iyi bilir, hoş bir kelime olduğundan da çok sık kullanır. "Nuancenreich" sözcüğünün "fark" ve "farklılık" ile hiçbir ilgisi olmadığını açıklamaya gerek yoktur herhalde. Çünkü "nuancenreich" sadece "zengin bir çeşitliliğe (örn. renk çeşitliliğine) sahip" gibi anlamlarda kullanılıyor burada. Yani örneğin: "Bei Obi finden Sie die neuesten Wandtapeten in unzähligen nuancenreichen Farben..." Veya: "Die neue Audiosoftware mit Hunderten von nuancenreichen Percussion-Sounds". Bu örneklerden görüldüğü gibi "Nuance", Almanca konuşulan ülkelerde "incelik" ya da daha doğrusu "çeşitlilik oluşturan öğelerden biri" anlamına sahiptir. Bunu benim gibi 40 seneye yakın bir süredir Almanya'da yaşayan ve yüzlerce Avusturyalı arkadaşı da olan, Almanca dilini de gerçekten oldukça iyi bildiğini söyleyebilen kime sorarsanız sorun size tam aynı şekilde açıklayacaktır.

Dolayısıyla "nüans farkı"nın Türkçede caiz olup olmayabileceği konusundaki bu tartışmanın, "nüans" kelimesinin Avrupa'dan farklı olarak Türkiye'nin halk dilinde daha çok "fark" anlamında kullanılıyor olmasından ve Türkçede "Nuance" kelimesinin özünü, "nüansını" yüzde yüz yansıtacak olan başka bir sözcüğünün bulunmayışından kaynaklandığından şüphelenmekteyim ve "nüans farkı"nı beğenmeyenlere daha iyisini bulmalarını öneririm.

Bu nedenle bu tartışmaya Türkiye konusundaki bilgi yetersizliğimden dolayı daha fazla katılmamaya karar verdim.

Selamlar
Berkant

NOT: Aşağıdaki linke tıkladığınız zaman "Farbnuancen" kelimesinin buralarda hangi anlamda kullanıldığını, "fark" ile de hiç ilgisi olmadığını, "çok ince geçişli renk tonları" gibi bir anlam taşıdığını göreceğinizi umarım.

http://www.malerblatt-medienservice.de/schnaeppchen/dumont-farbenatlas.html

Mantıklı bir tartışmanın mümkün olmadığını gördüğüm için bu konuda artık yorum yapmayı bırakıyorum ve değerlendirmeyi herkesin kendisine bırakıyorum. Belki de bundan sonra bahsettiğim kaynakları araştırdıktan sonra bir de bu forumdaki katılımcılara sorsam iyi olur...

Ultima Ratio schrieb:

Son bir yorum olarak, Sözcük gezgini'ne az önce başka bir konuda gönderdiğim satırları eklemek isterim:

Sevgili Sözcük gezgini,
Daha yukarıdaki cümlen [maviden yeşile "nüans farklarını" gösteren katalog...], "mavi ile yeşil arasındaki nüansları (= incecik geçiş tonlarını) gösteren katalog" şeklinde yazılabilirdi. Aslında Ultima'lar da haklı. "Nüans farkı" "farkın farkı" anlamında olmasa da kulağa tuhaf geliyor. "Nüans farkı" yerine "sadece bir nüans kadar (olan bir) fark" demek çok daha makul. Örneğin: "Biz ikimiz birbirimize o kadar çok benzeriz ki, aramızda sadece bir nüans (kadar) fark var." Bu örnekten de görülüyor ki bana dün inanmayanlara "nüans"ın kesinlikle "fark" anlamında olmayıp soyut bir ölçü birimi olduğunu yazmakla haklıymışım. Sonuçta valla hepimiz haklı çıktık, her zamanki gibi.
Selamlar
Berkant

Nüans kelimesinin karşılığına tam açıklık getirelim de fırtına bitsin diyorum ...

Nüans kelimesi yerine detay kelimesini de kullanabiliriz. Eğer detay farkı kavramı Türkçe'de kabul görmüşse, "nüans farkı" niye ters olsun?

Nuance n
köken nube - lat. = Wolke
bewölken; abschattieren:
1. feiner gradueller Unterschied: eine kaum merkliche Nuance zwischen Blassblau und Weißblau; dass es innerhalb des Adels eine ganz komplizierte Hierarchie gibt, mit sehr viel verschiedenen -Nuancen.
2. ein wenig, eine Kleinigkeit [von etw. abweichend]: dieser Wein ist [um] eine Nuance herber, zu herb. Ist da nicht um eine Nuance übertrieben worden?;
3. (innerhalb eines Kunstwerks o. Ä.) besonders fein gestaltete Einzelheit; Feinheit: sprachliche, stilistische Nuancen; ich habe die Nuancen in der Rede wohl bemerkt.