Almanca Türkçe Sözlük Forum

Bütün çevirmenlerin yararlanması gereken bir liste. Sadece tek bir karşıt önerim var (sendikalar arası toplantılardan sonuç):

Betriebsverfassungsgesetz = işyeri teşkilat yasası

Teşekkürler, Ultima.

Peki buna benzeyen "Gerichtsverfassungsgesetz" teriminin de

Adli Teşkilat Kanunu

olarak çevrilmesine katılır mısın? Osman Nazım Kıygı'nın pahalı olduğu kadar da değerli olan iki ciltli "Hukuk ve Ekonomi Terimleri Sözlüğü"nde birkaç yıl önce bulduktan sonra kullanmaya başladığım bu Türkçe karşılık gerçekten çok hoşuma gidiyor. "İşyeri Teşkilat Yasası" da kulağa hoş geliyor. Yahu Ultima abi sen ne ekistra adammışıng beee.

Bendeki karşılığı vereyim:

Gerichtsverfassungsgesetz = mahkeme teşkilat kanunu veya Adlî Yargı Mahkemeleri Kanunu

Açıkçası sayın Kıygı'nın eseri de iyice gözden geçirilmeli ve güncelleştirilmelidir.

Sevgili Arkadaşlar,

gerçekten harikasınız! Bilmem bunu söylememde bir sakınca var mı? CafeUni forumuna özellikle son bir iki haftada getirdiğiniz canlılık bizim de motivasyonumuzu arttırıyor. Haberiniz ola!

Berkant'ın yukardaki listesini vesile bilerek, bu harikulade ortamı selamlamak ve teşekkürlerimizi bildirmek istiyorum... İstemekle de kalmayıp, aha şuracıkta bildiriyorum!

Normal şartlarda foruma yazılan makaleleri en kısa zamanda okuyup, sizin ürettiğiniz / eklediğiniz kelimeleri, sözlüğün veri tabanına kaydediyorum. CafeUni'nin editörü olarak bu benim işlerimden biri ve şikayetçi olduğumdan değil ama son günlerde size yetişemez oldum. Bir kaç gün gecikmeyle de olsa ardınız sıra geliyorum. Bilmenizi isterim.

CafeUni forumunun sizler, sizlerin de CafeUni forumu açısından büyük bir şans olduğu kanısındayım. İyi ki varsınız!

Mustafa

Şöyle daha mı iyi olur: Gerichtsverfassungsgesetz = Adlî Yargı Muhakemeleri Kanunu ?

Osman Nazım Kıygı'nın eserleri 10-12 yıl önceki terminoloji ve bilgi birikimini yansııtyor ve bazı alanlarda hata ve eksiklerle dolu olmasına karşın son derece kıymetli bir çalışmadır. Maalesef ONK'nın iki ay önce yeni çıkan Hukuk Sözlüğü'nün bana şimdiye kadar herhangi bir faydası olmadı. Osman Bey bu kitapla çok daha kapsamlı ve değerli olan önceki eserlerinin 291 sayfaya sığdırılmış, ancak kısmen güncelleştirilmiş bir terminoloji kılavuzu sunmayı tercih etmiş:

http://www.amazon.de/Wörterbuch-Recht-Türkisch-Deutsch-Deutsch-Türkisch-Osman/dp/3406566731/

"muhakeme" daha çok Verfahren,Prozess, Verfahren, Gerichtsbarkeit gibi kelimelerle bağlantılı olarak kullanılmakta

Ultima, hakkında yazdıklarını merakla okudum. Terminolojideki en son gelişmeleri daima bizimle paylaşmanı öneririm. Çünkü bu şekilde belki vaktinde müdahale ederek hoşumuza gitmeyen dil gelişmelerine mani olabiliriz.
Ne kadar ilginç, değil mi? İkimiz o kadar farklı deneyimlere sahip olduğumuz halde, hatta tamamen ayrı branşlarda dahi çalışıyor olmamıza rağmen burada aynı konu ve ayrıntılar üzerinde tartışabiliyor, bilgi birikimlerimizi karşılıklı olarak genişletebiliyoruz. Ben de kendi hakkımda birkaç satır bi şey yazmıştım:

http://forum.cafeuni.com/4/1954/fernabsatzgesch__fte

Orada belirttiğim gibi işimin yüzde 100'ünün yazılı çeviri olmasına ve Türkçemin yüzde 80'ini çevirdiğim metinlerden ve terminolojik araştırmalardan öğrenip geliştirmiş olmama bir diyeceğin var mı kardaş? -

Kesinlikle saygı duyuyorum. Zaten kaliteli çevirmen sayısı pek fazla değil ve camia küçüktür.... Bu arada şunu asla unutmamak gerek, yazılı çeviri yapmadan, o ağır yükü taşımadan çevirinin hiç bir türüne geçiş olmaz/olmamalı. Tabii ki şu anda da az da olsa yazılı çeviri yapmak durumunda kalıyorum. Bu arada unutmadan belirteyim, senin diğer sanat alanlarına da büyük saygı duyuyorum; ancak bu belki özele girer ve genel forumda yeri yoktur.

Ultima, sanırım ki diğer sanat alanlarımdan bahsettiğinde Atatürk tarafından 1932 yılında ilk Batılı müzik ve kültür elçisi olarak Türkiye'ye çağrılan ünlü besteci ve "Türk Beşleri"nin de aralarında bulunduğu Türk klasik müzik bestecilerinin hocası Joseph Marx'la ilgili projeme ve Viyana'daki Joseph-Marx-Gesellschaft derneğinin kurucusu ve genel sekreteri olmama değindin. Bu bağlamda geçen yıl Viyana'nın bir numaralı konser organizatörünün bir Türk müzik festivali vesilesiyle benden program broşürü için yazmamı istediği makaleyi paylaşabilir miyim?

Türkiye’nin Atatürk devrimi ile yeni bir müzik kimliğine geçişi

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde siyaset, devlet, hukuk, toplum, ekonomi, eğitim, dil ve kültür alanlarında gerçekleştirilen çok sayıdaki devrimlerin temel amacı, Türk insanını elinde kılıcı ile Avrupa’ya hücum eden vahşi Osmanlı imajından kurtarmak, Türkiye’yi çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmaktı. Aynı şekilde Cumhuriyet Döneminde 1920’lerde başlatılan müzik reformu, yüzyıllarca derine inen Türk müzik dağarcığını, Batılı ülkelerinkine denk bir düzene koymayı hedefliyordu. İşe bu alandaki eğitim kurumlarını, yurtdışından getirilen Avrupalı hocaların da yardımıyla yeniden yapılandırıp sayısını arttırarak başlandı.

Fakat Türk müziğini yükseltmek sadece onu yüksek eğitime taşımakla mümkün değildi. Türkiye’nin kendi öz müzik kültürüne sahip çıkması ve bilhassa Türk halk müziğinin daha derinlemesine ve bilimsel bir şekilde irdelenmesi gerekiyordu. Ayrıca, Avrupa’da eğitim görmüş Türk besteciler de ulusal müzikleriyle yeniden tanışmalıydı. Batı müziğini, özellikle de operayı sevdiği kadar elbette kendi ulusunun müziğine de değer veren Atatürk, bu gerçeği gördü. Bu konudaki görüşleri şu sözleriyle özetlenebilir: “Bugün dinlenilmeye yeltenilen musiki yüz ağartacak değerde olmaktan uzaktır; bunu açıkça bilmeliyiz. Ulusal ince duyguları, düşünceleri anlatan yüksek deyişleri, söyleyişleri toplamak, onları bir gün önce, genel son musikî kurallarına göre işlemek gerekir. Ancak bu düzeyde Türk ulusal musikisi yükselebilir, evrensel musikide yerini alabilir.”

Rivayete göre Atatürk bir gün yardımcılarını toplamış ve: “En zor devrim hangi devrimdir?” diye sormuş onlara. Cevapları dinledikten sonra: “Müzik devrimi!” demiş ve emretmiş: “Bana Avrupa’nın en önemli müzik uzmanını getirin!” Bunun üzerine çeşitli ülkelerde görüşmeler yapılmış ve en sonunda Fransız besteci Vincent d’Indy, Alman-Fransız keman sanatçısı Henri Marteau ve Avusturyalı besteci-müzikolog Joseph Marx (1882-1964) olmak üzere üç isim önerilmiş. Bu değerli hocaların arasında, 1920’lerde dünyaca ünlü müzik eğitmenlerinden biri olan ve hocalık yaptığı Viyana Müzik Akademisi’nde (ki 1924 yılında burayı ülkenin ilk Müzik Yüksekokulu’na dönüştürecekti) Hasan Ferit Alnar ile Necil Kâzım Akses gibi genç yaştaki pek çok Türk yeteneğinin başarılı birer besteci haline getirilmesinde büyük rol oynayan, dolayısıyla da Türk müziğine aşina ve vakıf olan Joseph Marx’ta karar kılındı.

1931-32 yıllarında Joseph Marx, dönemin İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Muhittin Üstündağ’ın özel daveti üzerine ilk Batılı kültür elçisi olarak birçok defa İstanbul’a geldi. Oradaki görevi, 1925’te tekrar hizmete açılan İstanbul Konservatuvarı’nın Avrupa modeline göre yeniden yapılandırılması ve Batı’ya yönelmiş çağdaş bir sanat ve müzik hayatının inşası konularında Türk hükümetine danışmanlık etmekti. Marx bu amaçla defalarca birkaç haftalığına ya da aylığına İstanbul’da bulundu ve her seferinde Türkiye’den ayrılmadan önce kapsamlı bir rapor sundu.

Sonraki yıllarda Marx’a, yeni kurulan konservatuvarla ilgili olarak da çeşitli idari görevler verildi. Dolayısıyla, yeni Türk konservatuvarında hoca olmak isteyen tüm dünyadan solistler, orkestra şefleri ve besteciler Marx’a sayısız talepte bulundu. Bu durum da o zamanlar Türkiye’nin, başarılı reform çalışmaları sayesinde uluslararası müzisyenler için hayli cazip bir kariyer odağı haline geldiğini göstermektedir. 1930’lu yıllarda Türkiye’nin müzik alanında muazzam stratejik bir öneme sahip olduğu, o zamanlar Avrupa’nın bir numaralı müzik eğitmeni olduğu düşünülen Joseph Marx’ın yanı sıra Paul Hindemith ve Béla Bartók gibi ünlü şahsiyetlerin de Türk hükümetine daha sonra aynı konuda danışmanlık yapmış olmalarından anlaşılabilir.

Memleketine döndükten sonra Marx, Türk hükümetine sunduğu nihai rapordan yola çıkarak son derece ilginç bir makale yazdı. Bu makalede Marx, Türkiye’nin çok zengin olan ama bir o kadar da Avrupalıların kulağına yabancı gelen müziği ile Türk halkının olağanüstü müzik kabiliyetinden bahsediyordu. Aynı zamanda, Türk klasik müziğinin Avrupa’dan gelen etkilerle zenginleştiği takdirde nasıl bir hal alabileceği, Avrupa müziğinin ise doğudaki müzik birikiminden ne derecede yararlanması gerektiği hakkında değerlendirmelerde bulunuyordu. Yapılandırmaya ilişkin çok sayıdaki tavsiyelerinin yanı sıra Marx bu makalesinde, Türk müzik hayatının geleceği her ne kadar parlak olsa da, çok eski geleneklere dayanan tek sesli Türk müziğinin kendine has millî özünü kaybetmemesi için kesinlikle batı müziğinde kullanılan bestecilik teknikleri ve çok sesli armoniler ile tahrif edilmemesi gerektiği sonucuna varıyordu. Özetle Marx asimilasyona karşı çıktı ve tam aksine her iki müzik kültürünün de bir arada var olması, müzik konusunda karşılıklı olarak birer adım yakınlaşması ve diğer tarafın kendi kültürünü zenginleştirecek olan öğelerini benimsemesinde fayda olacağını savunuyordu.

Burada Marx’ın makalesinden bazı alıntılar yaparak, onun Türkleri ve müziklerini nasıl gördüğünü ve Türklerin müzik kabiliyetlerinden nasıl etkilendiğini ifade edişini göstermeye çalışacağız (Kaynak: Joseph Marx – “Romantik bir realistin düşünceleri”, yayımlayan: Oswald Ortner, Gerlach & Wiedling Yayınevi, Viyana, 1947).

“Sürekli bana Türklerin müzik yeteneğinin olup olmadığını soruyorlar ve cevabım hep aynı oluyor: Şüphesiz var! Elbette ki Türk müziği, tek sesli olduğu, armonisi ise olmadığı için, yani melodileri yer yer ritmi veren vurmalı çalgılar eşliğinde sunduğu için bizimkinden tamamen farklıdır. Müzikleri dinî ve dünyevi sanat müziği ve de halk müziği diye ayrılıyor. Kimi parçalar iki yüzyıllık veya daha da eski olup son derece karmaşık bir şekilde kağıda dökülmüş. Türk insanının, alışık olmadığı armoni ve çok sesliliğinden ötürü kafasını allak bullak eden Avrupa müziğini anlayamadığı gibi Avrupalı da Türk müziğinden ilk başta pek bir şey anlayamaz. Türklerin yüz elliden fazla farklı gamı var ve bunlar biz Avrupalılara genellikle transpoze edilmiş bir minör, bazen de bir majör gamı gibi geliyor. Türk ezgileri bezemeli ve süslü dokularıyla göze çarpıyor. Bu müziğin özünde, dinden kaynaklanan bir hasret ya da herhalde Orta Asya bozkırlarından gelen bir doğa özlemi yatıyor. Zamanla, bu müziğin şark mimarisine ve genel olarak doğu insanına çok yakıştığını düşünmeye başladım. Türk halk ezgileri Avrupalının müzik belleğinde herhangi bir çağrışım yapmaz. Oysa sokaktaki askerler bu melodiler eşliğinde ıslık çalıyor, Boğaziçi’ndeki meyhanelerin müdavimleri ise bu ezgileri hayret verici bir maharetle söylüyor. Söz konusu manzara, bu halkın müzik kabiliyetinin bir ispatıdır!”

Ancak bu sözleriyle Marx çok hassas bir konuya değinmiş olmalı ki Türk aydınları ve bürokratları arasından Marx’ın, Türkiye’nin ilerleyerek çağdaş Avrupa ile rekabet etmeyi başarmasına engel olmaya çalıştığı, hatta Türklerin “adam olmasını” istemediği iddiasında bulunan sesler yükseldi. Acaba Marx bu değerlendirmesiyle Atatürk’ün başlattığı köklü reform programına ters düşen bir gerçeği mi dile getirmişti? Ve sonunda tarih Marx’ı haklı çıkardı mı yoksa çıkarmadı mı? Bu soruların cevabı kişisel yoruma göre değişebilir, fakat şu bir gerçektir ki Türk müziği, sırf bugünün uluslararası pop müziğine yaptığı çeşitli katkılarından dolayı bile, insanlığın yakın geçmişte ürettiği en zengin kültür varlıkları arasında yer alıyor. Atatürk’ün devrimlerinden doğan batılılaşma ise, nihayetinde, internetin hüküm sürdüğü ve tüm sınırların birbiri ardına ortadan kalktığı şu günlerde elverişli bir toplumsal model sunmaktadır. Kendi kültürüne bu denli yabancı olan bir müziğin, yani Klasik Batı müziğinin bile bunca yıldır büyük bir başarı ile icra edildiği çağdaş Türkiye kuşkusuz bunun yaşayan bir kanıtıdır.

Briefwahl = mektupla oy kullanma

Die Begriffe "Mehrheits-" und "Verhältniswahl(recht)" würde ich vereinheitlichen:
"çoğunluk (seçim) sistemi" und "nispi temsil sistemi"
Kuckstu hier:
Wahlverfahren

Die Begriffe "Mehrheits-" und "Verhältniswahl(recht)" würde ich vereinheitlichen:
"çoğunluk (seçim) sistemi" und "nispi temsil sistemi"
Kuckstu hier:
Wahlverfahren

Danke, Mau.
Klingen beide gut!